Boron to pierwiastek śladowy i mikrominerał. Jest półmetalem, który w środowisku występuje pod wieloma postaciami, np. jest znany jako kwas borowy lub tlenek borowy. Jest on stosowany przeważnie w rolnictwie, jednak może być także suplementowany przez człowieka w przypadku niedoborów (1). Sprawdź, jakie są najlepsze źródła boru i jak wygląda prawidłowa suplementacja boru.
Jakie są objawy niedoboru boru? Co powoduje niedobór boru w organizmie?
Bor jest organizmowi niezbędny w niewielkich ilościach, jednak nadmiar boru może być niebezpieczny. Jest on potrzebny do wielu procesów biologicznych i zapewnia prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Może mieć szeroki zakres oddziaływań na ludzki organizm. Może wpływać na strukturę komórek i aktywność enzymów; działanie boru może także wpływać na odporność i wzrost kości, a także wspiera zdrowie kości. Może także wpływać na wydajność mózgu i odpowiedź organizmu na stany zapalne (może łagodzić objawy lub zmniejszać ryzyko zapalenia stawów), jak również wpływać na poziom hormonów i ich działanie (1). Biorąc pod uwagę to działanie boru, można wywnioskować, że niedobór boru w organizmie może mieć wpływ na zaburzenia hormonalne i utrzymanie zdrowia kości, co w konsekwencji może sprzyjać osteoporozie, skurczami mięśni i problemami z tarczycą (2). Warto jednak pamiętać, że nie udowodniono naukowo, by niedobór boru powodował jakiekolwiek choroby (4).
Jak uzupełnić niedobór boru? W jakim jedzeniu jest bor? W czym jest najwięcej boru?
Podobnie jak w przypadku innych pierwiastków, odpowiednie stężenie boru w organizmie jest bardzo istotne. Niedobór boru może mieć bowiem negatywne konsekwencje dla zdrowia. Odpowiednia ilość boru może być dostarczana ciału wraz z jedzeniem. Bor to pierwiastek, który, dzięki odpowiedniemu nawożeniu, znajduje się w wielu roślinach, a zwłaszcza w wielu owocach, warzywach liściastych, orzechach i roślinach strączkowych (3). Bor występuje głównie w jabłkach, kawie, suszonej fasoli, mleku i ziemniakach (4).
W jakich warzywach jest bor?
Najlepszymi źródłami boru jeśli chodzi o warzywa są rośliny okopowe, takie jak buraki i ziemniaki, a także marchew, pietruszka, papryka. Produkty bogate w bor to również bazylia, tymianek, gorczyca, kminek, szpinak i cebula (5).
Jakie owoce zawierają bor?
By zadbać o odpowiedni poziom boru warto pamiętać także o owocach w diecie. Najbogatszym źródłem tego pierwiastka są jabłka i cytryny (5).
Jak sprawdzić poziom boru w organizmie?
Zarówno niedobór boru jak i zbyt duże ilości boru mogą mieć negatywny wpływ na organizm. Bor nie jest magazynowany w tkankach człowieka - jego nadmiar wydalany jest wraz z moczem. Dzienne spożycie boru zależnie od źródła wynosi od 0,3 do 20 mg lub 1-2 mg/dzień lub 0,25 do 3,10 mg na dzień lub 1,60 mg na dzień. Bor jest wchłaniany do organizmu drogą oddechową, pokarmową oraz w niewielkiej ilości przez skórę (5). Jaki jest najlepszy sposób na sprawdzenie poziomu boru w organizmie? Jeśli podejrzewasz u siebie nadmiar lub niedobór boru, najlepszym sposobem jest wykonanie badania stężenia boru we krwi.
Czy suplementacja boru jest bezpieczna?
Do nadmiaru boru w organizmie dochodzi niezwykle rzadko, jednak zarówno nadmiar jak i niedobór mogą mieć poważne konsekwencje zdrowotne. Przyjmowanie suplementów boru według wskazań producenta zamieszczonych na opakowaniu jest bezpieczne. Jak wybrać odpowiedni bor suplement diety? Na GoHerbs znajdziesz produkty, które zawierają wystarczające ilości boru do skutecznej suplementacji.
Kiedy przyjmować bor: rano czy wieczorem?
Najlepiej suplementować bor tak, jak zostało wskazane na opakowaniu. Jeśli producent nie zamieścił takiej informacji, możesz go brać o dowolnej porze dnia. Niektórzy wskazują, że przyjmowanie boru przed snem może mieć dodatkowe korzyści, ponieważ w ten sposób związki aktywne w borze aktywują się podczas snu.
Czy warto brać bor? Podsumowanie
Bor dostarczamy organizmowi wraz z jedzeniem - jego śladowe ilości znajdują się w niemal każdej roślinie, zapewniając odpowiednie dzienne spożycie boru. Dodatkowa suplementacja borem może mieć pozytywne konsekwencje dla zdrowia w przypadku niedoboru tego składnika w diecie. Jeśli zmagasz się z objawami zbyt małej ilości boru w organizmie możesz rozważyć suplementację boru.
Źródła:
1. Aliem RA., Khaled HE., Solima BA., Mourad M., Dighiesh HS., Boron, the forgotten element, Frontiers in Scientific Research and Technology 2023, 6: 20-28
2. Pizzorno L., Nothing Boring About Boron, Integr Med (Encinitas) 2015, 14 (4): 35-48
3. Nielsen FH., The Saga of Boron in Food: from a Banished Food Preservative to a Beneficial Nutrient for Humans, Current Topics in Plant Biochemistry and Physiology 1991, 10: 274-286
4. Krans B.,, Brains, Bones, and Boron (https://www.healthline.com/health/brains-bones-boron; 20.12.2024)
5. Arceusz A., Bor - zawartość, rozmieszczenie i wzajemne relacje z innymi biopierwiastkami w surowcach roślinnych stosowanych w lecznictwie, Rozprawa doktorska wykonana w Katedrze i Zakładzie Chemii Analitycznej Akademii Medycznej w Gdańsku 2007
