Kurkumina to składnik aktywny kurkumy - związek ten uzyskuje się z azjatyckiej rośliny, ostryżu długiego (Curcuma longa). Powszechnie stosuje się ją w kuchni jako przyprawę, ale można także z jej pomocą barwić materiały. Stanowi też składnik kosmetyków. Pierwsze badania nad kurkuminą powstały w latach 70. XX wieku i od tamtej pory zainteresowanie nią nie słabnie. Wynika to z niskiej toksyczności i różnorodnych właściwości kurkumy (1). Jakie są właściwości lecznicze kurkumy, jakie są jej efekty działania i co może dać spożywanie kurkumy? Sprawdź poniżej.
Kurkuma: na co pomaga? Jakie właściwości ma kurkuma?
Do niedawna wiele roślin, które uznaje się za lecznicze, wykorzystywano jedynie w tradycyjnej medycynie Dalekiego Wschodu. Od lat jednak trwają badania, by wykazać działanie naturalnych składników. Jednym z nich jest kurkuma. Liczne prace badaczy wskazują na to, że korzeń kurkumy może wykazywać dobroczynny wpływ na organizm - głównie ze względu na to, że kurkuma zawiera kurkuminę. Może ona wykazywać działanie:
- przeciwzapalnie,
- antyoksydacyjne,
- antybakteryjne i przeciwgrzybicze,
- immunosupresyjne (w chorobach autoimmunologicznych i alergiach),
- neuroprotekcyjne (w urazach mózgu i schorzeniach układu nerwowego),
- obniżające poziom cholesterolu i lipidów we krwi(2,9).
Są to jedynie niektóre z właściwości kurkumy. Warto pamiętać, że dokładne spektrum działania kurkumy nie jest jeszcze znane i stanowi przedmiot badań (2). Niektóre źródła wskazują także, że kurkuma była stosowana w Azji jako środek na dolegliwości układu pokarmowego (np. niestrawności, wzdęcia, biegunki)(3).
Czy kurkuma podnosi ciśnienie?
W ostatnich latach przeprowadzano badania dotyczące kurkuminy i jej wpływu na ciśnienie krwi. Dotychczas jednak nie udało się z całą pewnością ustalić, jaką rolę odgrywa ten związek w regulacji ciśnienia krwi. Wiele z badań wykazuje sprzeczne wyniki. Prace nad ustaleniem wpływu kurkuminy na ciśnienie nadal trwają (4).
Czy kurkuma obniża cukier?
Wielu naukowców wierzy, że antyoksydacyjne i przeciwzapalne właściwości kurkumy mogą być czynnikiem wpływającym na poziom cukru we krwi oraz może mieć działanie prewencyjne w przypadku cukrzycy. Fakt ten jednak nie został potwierdzony, a badania nad związkiem kurkumy z poziomem cukru we krwi nadal trwają (5). Nie zaleca się jednak spożywania kurkumy osobom cierpiącym na cukrzycę bądź lekami rozrzedzającymi krew (6).
Czy kurkuma szkodzi na nerki, na wątrobę lub na żołądek?
Kurkuma często służy jako środek, który wspiera pracę układu trawiennego. Kurkumina (główny składnik kurkumy) może wykazywać właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne (6). Kurkumina poprzez interakcję z mikroflorą jelitową może wspierać trawienie i funkcjonowanie układu odpornościowego (7). Wskazuje się, że zbyt duże ilości kurkumy mogą negatywnie wpływać na samopoczucie - głównie powodować bóle żołądka, biegunkę, refluks czy zawroty i bóle głowy (8). Dlatego też przy przyjmowaniu kurkumy zaleca się ostrożność.
Kurkuma: jak stosować? Jak zażywać kurkumę?
Kurkuma jest najczęściej stosowana w formie przyprawy - może być to świeża kurkuma lub w proszku. Cechują ją istotne wartości odżywcze, ale też walory smakowe. Kłącze kurkumy można dodawać do potraw, ale także napojów. Można także stosować suplementy z kurkumą.
Ile kurkumy dziennie?
Nie udało się precyzyjnie ustalić, jakie porcje dzienne kurkumy są optymalne dla organizmu. Dopuszczalne dzienne spożycie według zaleceń EFSA wynosi 3mg na 1 kg masy ciała. Dla osoby ważącej ok. 80kg oznacza to porcję ok. 250mg. Warto pamiętać, że zbyt duże ilości kurkumy przyjmowane przez długi czas mogą szkodzić zdrowiu (10).
Do czego dodać kurkumę?
Kurkumę bardzo łatwo jest wprowadzić do diety. Jak stosować kurkumę? Jej niewielkie ilości możesz dodać do codziennie przygotowywanych potraw, takich jak curry, gulasz, zupa czy jajecznica. Możesz także skorzystać z niej doprawiając ryż lub kaszę. Sprawdzi się także przy sporządzaniu koktajli czy smoothie.
Kurkuma: jaka najlepsza?
Dobrym sposobem na codzienne przyjmowanie bezpiecznych porcji kurkumy jest wybór odpowiednich propozycji dostępnych na naszej stronie. Suplementy z kurkumą znajdziesz w ofercie Swanson i NOW Foods. Często zawierają one dodatek innych składników - np. czarnego pieprzu, imbiru czy ashwagandhy. Sprawdź pełną ofertę dostępną na stronie i wybierz coś dla siebie z kategorii kurkuma.
Czy kurkuma jest zdrowa?
Kurkuma spożywana w odpowiednich ilościach może pozytywnie wpływać na kondycję organizmu. Warto pamiętać o jej właściwościach i dodawać do potraw bądź skorzystać z suplementacji kurkumą. Suplement diety kurkuma to propozycja, która może stanowić codzienny dodatek do jadłospisu. Sprawdź propozycje dostępne na stronie i wybierz coś dla siebie.
Źródła:
1. Wolanin K., Piwocka K., Kurkumina - od medycyny naturalnej do kliniki, Kosmos Problemy Nauk Biologicznych, 2008, 57, 53-65
2. Deptuła T., Wpływ podstawników polieterowych na aktywność biologiczną kurkuminy, Rozprawa doktorka napisana pod kierunkiem dr hab. Beaty Gruber prof. dr hab. Adama Krówczyńskiego, Warszawa 2016
3. Kępinska-Pacelik J., Biel W., Ostryż barwierski (Curcuma longa L.) - źródło kurkuminy, wykorzystanie w przemyśle spożywczym i medycynie, 2021, Przesł Spożywczy 1 (5): 27-30
4. Karimi A., Jazani A., Darzi M., Azgomi R., Vajdi M., Effects of curcumin on blood pressure: A systematic review and dose-response meta-analysis, 2023, (https://doi.org/10.1016/j.numecd.2023.07.003; 04.04.2024)
5. Johnson J., How can turmeric help treat diabetes?, 2019 (https://www.medicalnewstoday.com/articles/317721; 04.04.2024)
6. McDermott A., Can You Use Turmeric to Treat Acid Reflux?, 2023 (https://www.healthline.com/health/digestive-health/turmeric-acid-reflux; 04.04.2024)
7. Stodola T., Benefits of Turmeric, 2023 (https://cdhf.ca/en/benefits-of-turmeric/; 04.04.2024)
8. Radhakrishnan R., Is Turmeric Bad for Your Kidneys? (https://www.emedicinehealth.com/is_turmeric_bad_for_your_kidneys/article_em.htm; 04.04.2024)
9. Przybylska S., Kurkumina - prozdrowotny barwnik kurkumy, Probl Hig Epidemiol 2015, 96(2):414-420
10. Werońska J., Kurkuma - roślinne panaceum, Wszechświat, t. 118, nr 4-6/2017, 117-125
